Luật Cán bộ, Công chức sửa đổi: Chấm dứt tình trạng 'làm ít hưởng nhiều' trong trả lương, thưởng

Quốc hội vừa thông qua Luật Cán bộ, công chức sửa đổi với nhiều điểm mới quan trọng (418/423 đại biểu tán thành, chiếm 87,45%). Luật có hiệu lực từ 1/7, thể hiện tư duy đổi mới, tạo hành lang pháp lý đồng bộ, năng động, minh bạch và hiệu quả cho công tác quản lý công chức.

Luật mới gồm 7 chương, 45 điều.

Công chức không hoàn thành nhiệm vụ có thể bị cho thôi việc

Điểm đổi mới nổi bật nằm ở chính sách tiền lương. Điều 10 của Luật quy định về quyền của cán bộ, công chức liên quan đến lương, thưởng và các chế độ khác.

Theo đó, cán bộ, công chức được hưởng lương, thưởng và các khoản thu nhập khác dựa trên kết quả, sản phẩm của vị trí việc làm, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước và địa phương.

Chính phủ sẽ chỉ đạo các cơ quan chức năng nghiên cứu và quy định về định mức chi (ngoài lương) theo sản phẩm cho từng công việc, đảm bảo thu nhập của cán bộ, công chức gắn liền với kết quả, hiệu quả và năng suất lao động.

Quy định này tạo động lực để cán bộ, công chức nâng cao chất lượng công việc, đảm bảo thu nhập tương xứng với giá trị sức lao động, theo nguyên tắc “làm nhiều hưởng nhiều, làm ít hưởng ít”, khắc phục tình trạng cào bằng.

Đây là điểm khác biệt so với Luật Cán bộ, công chức năm 2008, vốn quy định “cán bộ, công chức được Nhà nước bảo đảm tiền lương tương xứng với nhiệm vụ, quyền hạn được giao, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước”.

Đánh giá, xếp loại chất lượng công chức cũng được đổi mới trong luật sửa đổi.

Dựa trên kết quả theo dõi, đánh giá, xếp loại, cơ quan, tổ chức có thẩm quyền xem xét khen thưởng, tăng thu nhập, thưởng theo quy định.

Công chức không hoàn thành nhiệm vụ hoặc không đáp ứng yêu cầu có thể bị xem xét bố trí vào vị trí thấp hơn hoặc cho thôi việc.

Một điểm đáng chú ý khác là cơ chế thu hút nhân lực chất lượng cao và chính sách đãi ngộ người tài trong hoạt động công vụ (Điều 4).

Nhà nước có cơ chế đặc biệt để thu hút chuyên gia, nhà khoa học, luật gia, luật sư giỏi, doanh nhân tiêu biểu, sinh viên xuất sắc và nguồn nhân lực chất lượng cao khác vào làm việc trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội.

Chính phủ sẽ quy định khung cơ chế, chính sách thu hút, trọng dụng và đãi ngộ các đối tượng này.

Trước đó, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết lần sửa đổi này hoàn thiện các quy định để xây dựng nền công vụ thống nhất, liên thông, đồng bộ từ Trung ương đến cấp xã, không phân biệt cán bộ, công chức cấp xã với cấp tỉnh.

Về cơ chế quản lý, sử dụng cán bộ, công chức theo hướng minh bạch, hiệu quả, phù hợp với yêu cầu cải cách nền hành chính, Luật bổ sung, hoàn thiện các quy định để chuyển đổi phương thức quản lý cán bộ, công chức theo vị trí việc làm, lấy vị trí việc làm làm trung tâm.

Yêu cầu của vị trí việc làm và kết quả, sản phẩm thực hiện nhiệm vụ là căn cứ để tuyển dụng, bố trí, sử dụng, đánh giá, đào tạo, quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ, công chức.

Luật cũng quy định sử dụng kết quả đánh giá để khen thưởng, tăng thu nhập, thưởng hoặc xem xét bố trí vào vị trí thấp hơn, thậm chí cho thôi việc để loại bỏ những người không đáp ứng yêu cầu.

Cơ chế thuê doanh nhân tiêu biểu làm lãnh đạo, quản lý

Bộ trưởng Nội vụ cho biết Luật sửa đổi hoàn thiện cơ chế thu hút nhân lực chất lượng cao và chính sách đối với người có tài năng trong hoạt động công vụ.

Luật quy định 3 hình thức thu hút nhân lực chất lượng cao ngoài khu vực công: Tiếp nhận vào công chức; Ký hợp đồng với doanh nhân tiêu biểu, luật gia, luật sư giỏi, chuyên gia, nhà khoa học để thực hiện một hoặc một số nhiệm vụ của vị trí lãnh đạo, quản lý; Ký hợp đồng với nhân lực chất lượng cao để thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn, nghiệp vụ.

Luật đổi mới công tác tuyển dụng công chức, yêu cầu người được tuyển chọn phải đáp ứng ngay yêu cầu của vị trí việc làm và được xếp vào ngạch công chức tương ứng sau khi trúng tuyển.

Luật bổ sung, chỉnh lý các quy định về vị trí việc làm, xếp ngạch công chức để thu hút nhân lực chất lượng cao từ khu vực tư, khuyến khích công chức phát triển theo con đường chuyên môn, nghiệp vụ mà không nhất thiết phải bổ nhiệm chức vụ lãnh đạo, quản lý.

Về quy định chuyển tiếp một số nội dung đối với cán bộ, công chức, Luật nêu rõ cán bộ, công chức cấp xã theo quy định hiện hành sẽ được chuyển thành cán bộ, công chức theo quy định mới nếu đáp ứng đủ tiêu chuẩn, điều kiện về trình độ đào tạo mà không yêu cầu về thời gian công tác, tiêu chuẩn ngạch công chức.

Các trường hợp đang tập sự sẽ chấm dứt tập sự và được xếp vào ngạch tương ứng với vị trí việc làm kể từ ngày Luật có hiệu lực.

Luật cũng bổ sung quy định chuyển tiếp thời gian hoàn thành việc bố trí vào vị trí việc làm và xếp ngạch tương ứng đối với công chức đã được tuyển dụng trước ngày Luật có hiệu lực.

Bộ trưởng Nội vụ nhấn mạnh Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) là bước cụ thể hóa quan trọng để đưa chủ trương, định hướng lớn của Đảng về công tác cán bộ, chế độ công vụ vào thực tiễn, góp phần xây dựng nền công vụ Việt Nam hiện đại, chuyên nghiệp, hoạt động vì sự phát triển của đất nước và phục vụ nhân dân.