Cựu Chủ tịch An Giang bị đề nghị 9-10 năm tù vì 'nâng đỡ' cát tặc

Ngày 27/3, phiên tòa xét xử ông Nguyễn Thanh Bình, cùng Lê Quang Bình (Chủ tịch Công ty Trung Hậu 68) và 42 đồng phạm trong vụ án "khai thác cát trái phép lớn nhất nước" bước vào giai đoạn luận tội.

Đại diện VKS giữ nguyên quan điểm truy tố, cáo buộc ông Nguyễn Thanh Bình và các bị cáo là lãnh đạo, cán bộ UBND tỉnh An Giang và các cơ quan liên quan đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn, tạo điều kiện cho Công ty Trung Hậu 68 khai thác khoáng sản trái phép, gây thiệt hại gần 294 tỷ đồng cho Nhà nước.

VKS nhấn mạnh, hành vi của các bị cáo gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của cơ quan nhà nước, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, làm suy giảm lòng tin của nhân dân, cần xử lý nghiêm để răn đe. Tuy nhiên, cũng ghi nhận các tình tiết giảm nhẹ như thành khẩn khai báo, hợp tác điều tra và có nhiều thành tích trong công tác.

Trên cơ sở đó, VKS đề nghị TAND TP HCM tuyên phạt ông Nguyễn Thanh Bình (cựu chủ tịch tỉnh An Giang) mức án 9-10 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Các bị cáo Trần Anh Thư, cựu phó chủ tịch UBND tỉnh An Giang bị đề nghị 6-7 năm tù; Nguyễn Việt Trí (cựu giám đốc Sở Tài Nguyên và Môi Trường) bị đề nghị mức 10-11 năm tù về tội Nhận hối lộ.

Đối với đại gia cát miền Tây Lê Quang Bình (ông chủ Công ty Trung Hậu 68), VKS đề nghị mức án tổng hợp 30 năm tù (mức cao nhất của hình phạt có thời hạn) cho các tội Đưa hối lộ, Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên và Rửa tiền, do vai trò chủ mưu và gây thiệt hại lớn cho Nhà nước.

40 bị cáo còn lại bị đề nghị từ phạt tiền 500 triệu đồng đến 9 năm tù về các tội Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên; In, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước.

Phiên tòa tiếp tục với phần bào chữa của các bị cáo và luật sư.

Theo cáo trạng, tháng 4/2020, Công ty Trung Hậu 68 đề nghị UBND tỉnh An Giang cấp phép khai thác cát tại mỏ Mỹ Hiệp và Bình Phước Xuân theo hình thức chỉ định, không qua đấu giá, để phục vụ các công trình giao thông trọng điểm. Đến đầu năm 2021, công ty được cấp phép khảo sát, thăm dò, và sau đó là khai thác với trữ lượng 300.000 m3 trong một năm.

Từ tháng 3/2022 đến tháng 7/2023, Công ty Trung Hậu 68 liên tục đề nghị nâng công suất khai thác. Mặc dù không đủ điều kiện, Chủ tịch tỉnh Nguyễn Thanh Bình vẫn chỉ đạo cấp dưới tạo điều kiện, 7 lần điều chỉnh giấy phép, nâng tổng trữ lượng khai thác lên 1,5 triệu m3, gấp đôi thời gian cho phép. Lượng cát khai thác chỉ được phép cung cấp cho 4 công trình trọng điểm.

Cơ quan công tố cáo buộc ông Nguyễn Thanh Bình đã báo cáo Thủ tướng xin áp dụng cơ chế đặc thù cho doanh nghiệp, giúp họ không phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, tạo điều kiện dễ dàng điều chỉnh giấy phép và nâng công suất mỏ cát. Khi phát hiện độ sâu đáy sông vượt mức cho phép, ông chủ Trung Hậu 68 đã chủ động gặp lãnh đạo tỉnh. Chủ tịch tỉnh sau đó chỉ đạo cấp phó và Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Việt Trí tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp tục nâng công suất.

Lợi dụng giấy phép, Lê Quang Bình chỉ đạo khai thác tổng cộng hơn 5 triệu m3 cát. Trong đó, hơn 1,3 triệu m3 cung cấp cho các công trình theo giấy phép, còn lại 3,7 triệu m3 bán trái phép, thu lợi 294 tỷ đồng. Ngoài ra, ông Bình còn bán vị trí khai thác cho các doanh nghiệp khác.

Cơ quan chức năng xác định, hành vi giúp đỡ của ông Nguyễn Thanh Bình đã tạo điều kiện cho Trung Hậu 68 khai thác trái phép 3,7 triệu m3 cát, gây thiệt hại gần 294 tỷ đồng. Để được tạo điều kiện, ông chủ Trung Hậu 68 đã chi hối lộ cho Trí 3,1 tỷ đồng, Nguyễn Thanh Bình 300.000 USD, Thư 961 triệu đồng và Nguyễn Bảo Trung 550 triệu đồng.

Từ số tiền thu lợi bất chính, Lê Quang Bình đã dùng 37 tỷ đồng để nhờ người thân mua 6 bất động sản và 9,1 tỷ đồng mua 8 xe sang.

Tại tòa hôm 25/3, cựu chủ tịch Nguyễn Thanh Bình thừa nhận trách nhiệm với tư cách người đứng đầu, giải thích rằng dự án nối quốc lộ 91 với tuyến tránh TP Long Xuyên nhằm giảm ùn tắc và tai nạn giao thông là động lực thúc đẩy ông tạo điều kiện cho nhà thầu, nhưng phải đúng quy định pháp luật.

Ông Bình khai không quen biết Công ty Trung Hậu 68 trước đó, không có động cơ vụ lợi và đã trả lại phần lớn số tiền nhận hối lộ trước khi bị bắt.

Quốc Thắng