CEO Bybit: Nhân lực blockchain Việt Nam có tiềm năng tỏa sáng trên thị trường tiền số

Trong chuyến thăm Hà Nội, Ben Zhou, nhà đồng sáng lập kiêm CEO của Bybit Technology, đã chia sẻ với VnExpress về tiềm năng nhân lực, thị trường Việt Nam và tầm quan trọng của khung pháp lý cho các sàn giao dịch tiền số.

- Thưa ông, mục tiêu chính của chuyến đi Việt Nam lần này là gì?

- Trong thời gian qua, tôi đã có cơ hội hợp tác với nhiều đối tác và công ty Việt Nam, và tôi đánh giá cao trình độ chuyên môn của họ, sánh ngang với các chuyên gia hàng đầu trên thế giới. Tôi đặc biệt ấn tượng với năng lực của các kỹ sư Việt và mong muốn được gặp gỡ, trao đổi trực tiếp với họ.

Việt Nam đang trong quá trình xây dựng Nghị quyết thí điểm cho hoạt động của các sàn giao dịch tiền số. Trong cuộc gặp gỡ với Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng, ông đã nhấn mạnh sự chào đón của Việt Nam đối với các nhà đầu tư công nghệ số và đánh giá cao thiện chí hợp tác của Bybit trong việc phát triển thị trường tài sản mã hóa. Chúng tôi tin rằng Bybit có thể hỗ trợ Việt Nam trong nhiều khía cạnh, bao gồm xây dựng hệ thống vận hành, đào tạo nhân lực, kiểm soát rủi ro, cũng như chia sẻ kinh nghiệm xây dựng quy trình và khung pháp lý.

- Ông có nhận định gì về việc Việt Nam đang nghiên cứu khung pháp lý cho các sàn giao dịch tiền số?

- Việt Nam là một trong những thị trường lớn nhất tại Đông Nam Á, với dân số trẻ và năng động. Tuy nhiên, về khung pháp lý cho tài sản số, Việt Nam hiện đang đi sau một số quốc gia trong khu vực. Singapore đã có khung pháp lý từ lâu và được xem là một điểm đến thân thiện với tiền số. Thái Lan và Malaysia cũng đang áp dụng các khung pháp lý cụ thể.

Mặc dù đi sau, một điểm tích cực là người dân Việt Nam, đặc biệt là giới trẻ, đã quen thuộc với tiền điện tử trong nhiều năm. Lĩnh vực này không còn quá mới mẻ, và tôi nghĩ rằng việc thiết lập khung pháp lý vào thời điểm này là một cơ hội tốt cho cả ngành công nghiệp, người dân và chính phủ.

Mô hình sandbox mà Việt Nam đang triển khai là một hướng đi hợp lý. Trong các cuộc gặp gỡ với các nhà quản lý, tôi cũng đã đề xuất một số chương trình hợp tác để hoàn thiện khung pháp lý, cũng như cung cấp hỗ trợ kỹ thuật. Với vai trò là một sàn giao dịch toàn cầu, chúng tôi mong muốn tham gia vào thị trường Việt Nam bằng cách thành lập liên doanh, hỗ trợ hạ tầng kỹ thuật, thanh khoản và kinh nghiệm vận hành. Bybit có nhiều giấy phép hoạt động tại các quốc gia khác và sẵn sàng chia sẻ những bài học thực tiễn trong việc triển khai và tuân thủ.

- Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về các "mô hình" mà Việt Nam có thể học hỏi?

- Điều này phụ thuộc vào mục tiêu của chính phủ. Một số quốc gia xem tiền điện tử là rủi ro, liên quan đến rửa tiền và tội phạm, do đó khung pháp lý được thiết lập để kiểm soát. Ngược lại, một số quốc gia coi đây là một ngành cần được phát triển và chủ động tạo điều kiện, từ kết nối với ngân hàng đến hỗ trợ doanh nghiệp.

Việt Nam cần xác định rõ mục tiêu là kiểm soát hay phát triển. Khoảng 60-70% quốc gia trên thế giới hiện đang tiếp cận tiền mã hóa theo hướng kiểm soát, tập trung vào phòng chống rửa tiền, kiểm soát dòng vốn và gian lận, điều này có thể gây khó khăn cho sự phát triển của lĩnh vực. Trong khi đó, phần còn lại chủ động thu hút doanh nghiệp, tạo hệ sinh thái, kết nối tài chính và đã đạt được tốc độ phát triển ấn tượng. Theo tôi, UAE là thị trường có cách tiếp cận tiên tiến nhất, tiếp đến là Singapore và Hong Kong. Cả ba đều có những bài học đáng để tham khảo.

- Tiền mã hóa từng được xem là "miền Tây hoang dã", nhưng đang có xu hướng bị quản lý chặt chẽ hơn. Đây là rào cản hay động lực cho sự phát triển của lĩnh vực này?

- Tôi nghĩ đây là một bước tiến tích cực. Các quốc gia chỉ có hai lựa chọn: cấm hoặc cấp phép. Việc nhiều nước lựa chọn cấp phép cho thấy ngành công nghiệp này đang tiến tới sự chính thống và minh bạch, trở thành một ngành công nghiệp hợp pháp, từ đó mở rộng mức độ tiếp cận và thúc đẩy ứng dụng rộng rãi hơn.

Chúng tôi đang trong quá trình xin giấy phép MiCA tại châu Âu và dự kiến sẽ sớm được chấp thuận. Bybit cũng đã có giấy phép tại UAE, Hà Lan, Argentina... và đang nộp hồ sơ tại một số quốc gia châu Á khác. Nguyên tắc của chúng tôi là: ở đâu có luật, chúng tôi sẽ xin phép và tuân thủ.

- Một trong những lo ngại của các nhà quản lý về tiền mã hóa là vấn đề rửa tiền. Ông đánh giá như thế nào về nguy cơ này, và ngoài ra còn những nguy cơ nào khác cần được lưu tâm?

- Thực tế, rửa tiền không phải là một vấn đề quá lớn trong lĩnh vực tiền mã hóa, vì mọi giao dịch đều có thể truy vết được. Vấn đề chính nằm ở việc nhiều người chưa thực hiện KYC (xác minh danh tính). Hiện nay, các sàn giao dịch lớn, bao gồm cả Bybit, đều áp dụng quy trình KYC bắt buộc và kiểm tra nghiêm ngặt, bao gồm sàng lọc tên và đối chiếu với các danh sách trừng phạt trên toàn cầu. Chúng tôi đánh giá mức độ tiếp xúc với thị trường đen của các sàn giao dịch lớn là rất thấp. Ngoài ra, công nghệ cũng có thể được sử dụng để giải quyết vấn đề này, ví dụ như Travel Rule - yêu cầu ghi rõ thông tin người nhận khi chuyển tiền.

Hồi tháng 2, Bybit đã bị hack. Tuy nhiên, chúng tôi đã phục hồi hoàn toàn về khối lượng giao dịch, tài sản người dùng và mức độ hoạt động. Sự cố này không xảy ra trên hạ tầng của Bybit mà từ bên thứ ba là ví lạnh của Safe. Sự việc này đã mang đến một bài học lớn, đó là không nên phụ thuộc vào bên thứ ba, và chúng tôi đã quyết định tự phát triển toàn bộ hệ thống lưu trữ nội bộ. Chúng tôi cũng đã nâng cấp quy trình giám sát ví và tiến hành hai vòng kiểm toán bảo mật sâu. Điều thú vị là việc này được thực hiện bởi một công ty bảo mật với đội ngũ kỹ sư Việt Nam.

- Ông đã nhiều lần nhắc đến các đối tác người Việt. Ông đánh giá như thế nào về nguồn nhân lực Việt Nam trong ngành blockchain?

- Tôi rất bất ngờ khi gặp gỡ Verichains, đối tác bảo mật mới của chúng tôi đến từ Việt Nam. Họ không chỉ giỏi mà theo tôi còn đạt đẳng cấp thế giới, có thể nằm trong top 3. Họ đang tham gia kiểm thử thâm nhập, xem code và đánh giá toàn bộ hệ thống. Trước đây, chúng tôi đã từng làm việc với một số công ty từ Mỹ hoặc Israel, nhưng việc hợp tác với một đối tác bảo mật từ Việt Nam thực sự là một điều ấn tượng. Họ chuyên nghiệp, nhanh chóng và tận tâm. Chúng tôi là những người bạn tốt và tôi dự định sẽ đến thăm họ trong chuyến đi này.

Đối tác của tôi cho biết Việt Nam có một cộng đồng nhà phát triển rất tài năng. Trước đây, tôi cũng đã nghe nói về điều này, ví dụ như một số công ty khá nổi tiếng ở Singapore có toàn bộ nhóm phát triển đặt tại Việt Nam. Vì vậy, tôi thực sự tin rằng Việt Nam có một nguồn nhân lực kỹ thuật rất mạnh. Điều này đặc biệt có ý nghĩa khi ngành crypto ngày càng được thừa nhận, mở ra cơ hội cho nhiều người trẻ tham gia. Đây là một trong số ít những ngành không bị ràng buộc bởi ranh giới quốc gia, cho phép mọi người tham gia và đóng góp một cách công bằng và cho toàn cầu. Tôi nghĩ đó là một điều rất tích cực.

- Dựa trên kinh nghiệm của ông, những yếu tố nào quyết định sự thành công khi xây dựng một sàn giao dịch tài sản số, và một quốc gia nên bắt đầu từ đâu?

- Để điều hành một sàn giao dịch được cấp phép và quản lý, điều đầu tiên là phải tuân thủ hoàn toàn luật pháp, đồng thời đảm bảo an toàn tuyệt đối cho hạ tầng kỹ thuật và ví lưu trữ. Tiếp theo là cần có một đội ngũ giàu kinh nghiệm trong việc vận hành sàn, quản lý sản phẩm và thanh khoản. Đây là những yếu tố then chốt.

Việc xây dựng một sàn giao dịch từ con số 0 là rất khó khăn. Bạn sẽ cần một đội ngũ kỹ sư phát triển hùng hậu để xây dựng hệ thống, viết code, hoặc bạn cũng có thể hợp tác với một sàn giao dịch hiện có. Có nhiều lựa chọn cho các ngân hàng và đơn vị ở Việt Nam. Bybit cũng sẵn sàng hỗ trợ trong việc này.

Lưu Quý