Tổng thống Hàn Quốc bị phế truất: Điều gì xảy ra tiếp theo?

Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc ngày 4/4 đã phế truất Tổng thống Yoon Suk Yeol. Ảnh: Reuters.

Ngày 4/4, Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc đã chính thức phế truất Tổng thống Yoon Suk Yeol, sau khi ông bị luận tội vì ban bố thiết quân luật chớp nhoáng rồi hủy bỏ vào tháng 12/2024. Ông Yoon giải thích rằng hành động này là cần thiết để đối phó với bế tắc chính trị và các mối đe dọa an ninh từ lực lượng "chống nhà nước", nhưng đã gây ra nhiều tranh cãi.

Theo Reuters, Hàn Quốc phải tổ chức bầu cử trong vòng 60 ngày sau phán quyết của Tòa án Hiến pháp. Tổng thống mới sẽ nhậm chức ngay sau khi Ủy ban Bầu cử Quốc gia công bố kết quả. Tương tự như sau khi cựu Tổng thống Park Geun Hye bị luận tội và phế truất vào ngày 9/3/2017, cuộc bầu cử đã được tổ chức vào ngày 9/5 cùng năm.

Tương lai của ông Yoon Suk Yeol?

Ông Yoon đang đối mặt với các phiên tòa hình sự riêng biệt từ tháng 1 với cáo buộc nổi loạn, có thể dẫn đến án tù chung thân hoặc tử hình. Ông là nhà lãnh đạo đương nhiệm đầu tiên của Hàn Quốc bị bắt giữ vào tháng 1, nhưng sau đó được trả tự do sau khi tòa án hủy bỏ lệnh bắt.

Trước khi trở thành tổng thống, ông Yoon là một công tố viên nổi tiếng và đóng vai trò quan trọng trong cuộc điều tra luận tội cựu Tổng thống Park Geun Hye.

Quyết định phế truất ông Yoon là đỉnh điểm của nhiều tháng bất ổn chính trị, với hàng trăm nghìn người Hàn Quốc xuống đường biểu tình để ủng hộ hoặc phản đối tổng thống. Sự kiện này làm lộ rõ những chia rẽ sâu sắc trong xã hội giữa phe bảo thủ và tự do, đồng thời gia tăng áp lực lên các thể chế và quân đội.

Hiện vẫn chưa rõ liệu những người ủng hộ ông Yoon có chấp nhận phán quyết này hay tiếp tục biểu tình.

Cảnh sát bảo vệ gần dinh tổng thống sau khi đơn luận tội ông Yoon Suk Yeol được chấp nhận. Ảnh: Reuters.

Ứng viên Tổng thống tiềm năng?

Ông Lee Jae Myung, lãnh đạo đảng Dân chủ đối lập, người đã thua ông Yoon sít sao vào năm 2022, được xem là ứng viên hàng đầu. Ông Lee đang dẫn đầu trong một số cuộc thăm dò gần đây. Ông là một trong những nhà lập pháp nhanh chóng đến Tòa nhà Quốc hội trong đêm ông Yoon ban bố thiết quân luật.

Nhà lãnh đạo 61 tuổi này đã dẫn dắt đảng Dân chủ giành chiến thắng lớn trong cuộc bầu cử Quốc hội năm 2024 và nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ các cử tri theo chủ nghĩa tự do. Tuy nhiên, ông Lee đang đối mặt với một số vấn đề pháp lý. Mặc dù tòa án đã bác bỏ phán quyết có tội liên quan đến các cáo buộc vi phạm luật bầu cử, ông Lee vẫn đang tham gia vào một số phiên tòa, từ nhận hối lộ đến vụ bê bối phát triển bất động sản trị giá 1 tỷ USD.

Han Dong Hoon, cựu lãnh đạo đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) cầm quyền, được coi là ứng viên bảo thủ hàng đầu. Chính trị gia 51 tuổi này đã từ chức đứng đầu đảng PPP trong bối cảnh nội bộ đảng bất đồng về lời kêu gọi ông Yoon từ chức sau quyết định thiết quân luật. Ông Han được lòng các cử tri bảo thủ ôn hòa nhưng bị những người ủng hộ ông Yoon chỉ trích, họ cáo buộc ông Han “phản bội đảng” và để Quốc hội luận tội ông Yoon.

Bộ trưởng Lao động Kim Moon Soo có tỷ lệ thăm dò cao hơn các ứng viên bảo thủ khác, mặc dù ông tuyên bố không muốn tranh cử tổng thống. Giống như nhiều chính trị gia bảo thủ khác, ông Kim chỉ trích vụ bắt giữ ông Yoon và các phiên điều trần luận tội. Người đàn ông 73 tuổi này có khả năng là ứng viên lớn tuổi nhất nếu ông quyết định tranh cử.

Oh Se Hoon, thị trưởng Seoul, là người ủng hộ Hàn Quốc xem xét sở hữu vũ khí hạt nhân để răn đe Triều Tiên. Gần đây, ông Oh công bố khẩu hiệu cải cách quy định là “KOGA” (Hàn Quốc tăng trưởng trở lại), lấy cảm hứng từ phong trào MAGA (Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại) của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Mục tiêu của ông Oh là thúc đẩy tốc độ tăng trưởng kinh tế lên 5% từ mức 2% của năm 2024.

Hong Joon Pyo, thị trưởng của thành trì bảo thủ Daegu, cho biết ông đang chuẩn bị cho cuộc bầu cử tổng thống tiếp theo ngay cả khi Tòa án Hiến pháp không phế truất ông Yoon. Ông Hong đã thua vào năm 2017 trước ông Moon Jae In.

Kim Dong Yeon, thống đốc tỉnh Gyeonggi, nổi lên như một ứng viên tiềm năng khác đến từ phe đối lập. Ông tuyên bố bất cứ ai đại diện cho đảng Dân chủ cũng xứng đáng thắng cử.

Ưu tiên của lãnh đạo mới

Dù ai trở thành tổng thống, ưu tiên hàng đầu là ổn định chính trị nội bộ và đối phó với Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông Trump đã sử dụng thuế quan để gây áp lực cho các đồng minh và yêu cầu Hàn Quốc trả thêm tiền cho quân đội Mỹ đồn trú tại quốc gia này.

Căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên cũng gia tăng. Ông Yoon vốn có lập trường cứng rắn với Triều Tiên, trong bối cảnh Bình Nhưỡng có những tiến bộ về năng lực quân sự, cũng như mối quan hệ nồng ấm hơn với Nga.