Trong buổi thảo luận tổ về các dự án luật, đặc biệt là sửa đổi luật Đấu thầu chiều 17.5, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh sự cần thiết xây dựng hệ thống pháp luật đồng bộ, khả thi, minh bạch, loại bỏ triệt để rào cản do chồng chéo, mâu thuẫn pháp luật.
Tổng Bí thư nhận định việc sửa toàn diện luật là một thách thức lớn do sự liên kết phức tạp giữa các luật. Giải pháp "vừa chạy, vừa xếp hàng" được đề xuất để tránh chậm trễ trong quá trình phát triển, đồng thời thừa nhận không thể sửa đổi tất cả các luật một cách đồng thời.
Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại buổi thảo luận tổ về sửa đổi luật Đấu thầu.
ẢNH: GIA HÂN
Tổng Bí thư nhấn mạnh rằng luật pháp phải phục vụ lợi ích chung, không phải của riêng một nhóm nào. Cần phân cấp, phân quyền rõ ràng, đi kèm trách nhiệm giải trình, loại bỏ cơ chế xin - cho, và triệt tiêu lợi ích cục bộ, đặc quyền.
Về sửa đổi luật trong lĩnh vực đầu tư, Tổng Bí thư lưu ý rằng đây là một điểm nghẽn cần tháo gỡ. Ông chỉ ra tình trạng có vốn nhưng không thể giải ngân do quy trình đấu thầu kéo dài, gây ảnh hưởng đến phát triển đất nước.
Tổng Bí thư đặt vấn đề về hiệu quả của đấu thầu hiện tại, liệu có thực sự ngăn chặn được tiêu cực, hay lại gây chậm trễ tiến độ, chất lượng kém, và thậm chí làm hư hỏng cán bộ. Mục tiêu của đấu thầu là hiệu quả, nhanh chóng và tạo ra công trình tốt, nhưng thực tế chưa đạt được.
Dẫn chứng lĩnh vực y tế, Tổng Bí thư cho rằng cách đấu thầu thuốc như đấu giá hiện nay khiến người bệnh Việt Nam khó tiếp cận thuốc tiên tiến, phải tìm đến các kênh không chính thức, tạo điều kiện cho buôn lậu và hàng giả.
Tổng Bí thư yêu cầu phải khắc phục tình trạng người bệnh không được tiếp cận máy móc, công nghệ hiện đại nhất, đồng thời quy trách nhiệm cho các quy định và thực thi.
Các quy định hiện hành cũng gây khó khăn cho đầu tư công, hợp tác công - công, hợp tác công - tư. Ví dụ, địa phương muốn góp vốn vào dự án hợp tác công - công cũng gặp vướng mắc.
Tổng Bí thư nêu thực tế các hình thức BOT, BT gặp nhiều khó khăn, trong khi nhiều nước vẫn triển khai hiệu quả. Ông cũng đề cập đến việc các doanh nghiệp xây dựng giỏi không cần đấu thầu vẫn có nhiều việc để làm.
Tổng Bí thư cho rằng doanh nghiệp tư nhân chưa được đối xử công bằng, trong khi doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài lại được ưu ái hơn. Ông nhấn mạnh tâm huyết của doanh nghiệp tư nhân trong nước và sự cần thiết phải tạo điều kiện để họ tham gia vào các dự án.
Tổng Bí thư Tô Lâm: Phải sửa luật để tháo gỡ, khơi thông nguồn lực
Tổng Bí thư chỉ ra bất cập khi doanh nghiệp tư nhân mua công nghệ, nhà máy sản xuất ở nước ngoài nhưng lại gặp khó khăn khi triển khai tại Việt Nam. Ông kêu gọi sửa luật để khơi thông nguồn lực tư nhân, đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công và thúc đẩy hợp tác công - tư.
Tổng Bí thư kết luận đấu thầu cần thực chất, tránh tình trạng thông thầu, bán thầu. Ông phê phán tình trạng bán thầu nhiều cấp, khiến công nhân phải làm việc thủ công, trong khi tiền của nhà nước bị lãng phí. Ông lấy ví dụ việc xây nhà, bản thân cũng tìm kiến trúc sư, thợ xây giỏi nhất thay vì đấu thầu, và yêu cầu công trình nhà nước cũng cần được thực hiện có trách nhiệm như vậy.
