Quốc hội khóa 15 khai mạc kỳ họp thứ 9, chính thức xem xét sửa đổi Hiến pháp

Phiên khai mạc trọng thể diễn ra lúc 9h tại Hà Nội, được truyền hình và phát thanh trực tiếp. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã có bài phát biểu khai mạc, nhấn mạnh các nội dung trọng tâm của kỳ họp. Tiếp theo đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính trình bày báo cáo đánh giá bổ sung về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2024, cùng với tình hình triển khai trong những tháng đầu năm 2025.

Quốc hội cũng sẽ xem xét báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri, báo cáo giám sát việc giải quyết kiến nghị từ kỳ họp thứ 8. Đặc biệt, Quốc hội sẽ xem xét tờ trình đề nghị sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, cùng với đề xuất thành lập Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp.

Ngay trong phiên buổi sáng, các đại biểu sẽ tiến hành thảo luận tại tổ về đề nghị sửa đổi Hiến pháp và việc thành lập Ủy ban dự thảo. Buổi chiều cùng ngày, Quốc hội sẽ tiếp tục thảo luận tại hội trường về nội dung quan trọng này, trước khi tiến hành biểu quyết thông qua hai Nghị quyết quan trọng: Nghị quyết về sửa đổi Hiến pháp và Nghị quyết về thành lập Ủy ban dự thảo.

Cũng trong buổi chiều, Quốc hội sẽ nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra các dự án luật quan trọng: Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi).

Sửa đổi Hiến pháp: Đáp ứng nhu cầu cải cách và phát triển

Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận định rằng sau hơn 11 năm thi hành Hiến pháp 2013, nhiều vấn đề mới đã nảy sinh, đòi hỏi cần tiếp tục hoàn thiện Hiến pháp để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn phát triển đất nước. Đặc biệt, cần làm rõ và tăng cường vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, và hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương ba cấp (tỉnh, huyện, xã).

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đánh giá rằng hệ thống hiện tại còn cồng kềnh, chồng chéo về nhiệm vụ, chưa tận dụng hiệu quả các thành tựu khoa học công nghệ, gây khó khăn cho công tác quy hoạch và phát triển bền vững. Sự tồn tại của nhiều đơn vị hành chính quy mô nhỏ cũng dẫn đến phân tán nguồn lực và hạn chế tiềm năng phát triển của địa phương.

Trước tình hình đó, Đảng đã chủ trương tinh gọn bộ máy, thống nhất mô hình chính quyền địa phương hai cấp (tỉnh, xã) và sắp xếp lại các tổ chức chính trị - xã hội vào Mặt trận Tổ quốc. Dự kiến sửa đổi khoảng 8/120 điều của Hiến pháp 2013, tập trung vào hai trọng tâm chính: hoàn thiện vai trò của Mặt trận Tổ quốc và xây dựng chính quyền địa phương hai cấp, đồng thời có các quy định chuyển tiếp để đảm bảo hoạt động thông suốt.

Kỳ họp có ý nghĩa lịch sử với nhiều nội dung quan trọng

Kỳ họp thứ 9 sẽ diễn ra trong hai đợt (từ 5/5 đến 29/5 và từ 11/6 đến 30/6), với tổng cộng 37 ngày làm việc. Quốc hội sẽ xem xét và thông qua 34 dự án luật, 11 nghị quyết, cho ý kiến về 6 dự án luật khác và thảo luận 14 nhóm nội dung về các vấn đề kinh tế - xã hội, ngân sách, và công tác giám sát.

Các vấn đề trọng tâm được đưa ra thảo luận bao gồm: phương án sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, việc thành lập Hội đồng Bầu cử quốc gia, khả năng rút ngắn nhiệm kỳ của Quốc hội khóa 15 và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, ấn định ngày bầu cử cho nhiệm kỳ 2026-2031, và hoạt động chất vấn các thành viên Chính phủ.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh rằng đây là kỳ họp có khối lượng công việc lập pháp lớn nhất từ trước đến nay, mang ý nghĩa lịch sử trong quá trình sắp xếp và kiện toàn bộ máy nhà nước. Để đảm bảo hiệu quả, kỳ họp đã được khai mạc sớm hơn so với thông lệ (20/5), và dành gần hai tuần giữa hai đợt để các cơ quan của Chính phủ và Quốc hội có thời gian tiếp thu, chỉnh lý và hoàn thiện các dự án luật, nghị quyết.

Bên cạnh đó, kỳ họp này cũng sẽ áp dụng phương pháp rút ngắn thời gian trình bày, chất vấn và thảo luận đối với các dự án luật ít phức tạp, nhằm tối ưu hóa tiến trình làm việc.

Sơn Hà