Bà Võ Thị Hồng Loan trả lời luật sư - Ảnh: HỮU HẠNH
Phiên tòa phúc thẩm sẽ do thẩm phán Nguyễn Thị Thụy Vũ chủ tọa, cùng với các thẩm phán Dương Tuấn Vinh và Nguyễn Thị Cúc.
Việc mở phiên phúc thẩm này là do có kháng cáo từ nguyên đơn Võ Thị Hồng Nhung, bị đơn Võ Thị Hồng Loan và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, bao gồm bà Lê Thị Hồng Phượng và ông Võ Thành Nhiêu.
Phân chia di sản: 15% cho em gái, 85% cho con gái cố nghệ sĩ Vũ Linh
Trước đó, Tòa án nhân dân TP.HCM đã xét xử sơ thẩm và tuyên chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của bà Võ Thị Hồng Nhung, đồng thời bác bỏ các yêu cầu sau:
Yêu cầu toàn bộ di sản của ông Võ Văn Ngoan (tức cố nghệ sĩ Vũ Linh) được chuyển giao cho người thừa kế hàng thứ hai là bà Nhung và ông Nhiêu; yêu cầu hủy văn bản khai nhận thừa kế; yêu cầu hủy cập nhật biến động sang tên từ ông Ngoan cho bà Loan; và yêu cầu bà Loan trả lại nhà cùng toàn bộ giấy chứng nhận cho bà Nhung và ông Nhiêu.
Tòa cũng chấp nhận một phần yêu cầu phản tố của bị đơn, xác định bà Loan là con nuôi của ông Ngoan và là người thuộc hàng thừa kế thứ nhất, duy nhất của ông Võ Văn Ngoan tại thời điểm mở thừa kế.
Di sản của ông Ngoan được xác định bao gồm nhà và quyền sử dụng đất tại số 5 Đoàn Thị Điểm, quyền sử dụng đất 3.007m2 tại phường Linh Trung, Thủ Đức, và một chiếc xe ô tô hiệu Toyota.
Tòa xác định công sức đóng góp của bà Nhung là 15% tổng giá trị di sản tại thời điểm thi hành án.
Bà Loan có nghĩa vụ hoàn trả công sức đóng góp cho bà Nhung. Sau khi cơ quan thi hành án thông báo kết quả định giá tài sản và thời hạn tự nguyện thi hành án, bà Loan phải hoàn trả cho bà Nhung 15% giá trị di sản.
Sau khi hoàn thành nghĩa vụ hoàn tiền, bà Loan sẽ có toàn quyền sở hữu, sử dụng đối với khu đất 3.007m2 tại phường Linh Trung, Thủ Đức, quyền sở hữu xe ô tô và có quyền liên hệ với cơ quan có thẩm quyền để sang tên quyền sử dụng.
Nếu hết thời hạn trên mà bà Loan không có khả năng hoàn tiền cho bà Nhung, một trong các đương sự có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án phát mãi toàn bộ quyền sử dụng đất 3.007m2 và ô tô để thi hành án.
Các bên đều kháng cáo
Theo đơn kháng cáo, Tòa án nhân dân TP.HCM đã tuyên xử, xác định bà Loan là con hợp pháp, người duy nhất thuộc hàng thừa kế thứ nhất của ông Ngoan. Tuy nhiên, việc Tòa án nhân dân TP.HCM phân chia di sản thừa kế của ông Ngoan thành hai phần theo tỉ lệ 85% cho bà Loan và 15% cho bà Nhung là không có căn cứ pháp luật.
Bà Loan cho rằng bà Nhung hoàn toàn không có công sức đóng góp vào di sản của ông Ngoan. Đặc biệt, vào các năm 1991, 1995, 1998, khi ông Ngoan tạo lập các tài sản, bà Nhung không ở cùng cha con bà, không có công sức đóng góp, không quản lý, không giữ gìn, không tôn tạo làm nên giá trị di sản của ông Ngoan, mà còn làm cho ông Ngoan phải thất thoát rất nhiều tài sản vì phải trả nợ thay cho bà Nhung.
Theo bà Loan, bà Nhung đã bán căn nhà ở đường Võ Di Nguy, quận Gò Vấp (gọi là nhà từ đường của gia đình) vì làm ăn thua lỗ.
Từ năm 1991, ông Ngoan đã chuyển về sống tại nhà số 5 Đoàn Thị Điểm, quận Phú Nhuận cho đến khi qua đời. Trong khi đó, những tài sản nêu trên là ông Ngoan đã tạo lập vào thời điểm những năm 1991, 1995, 1998, nghĩa là sau khi ông Ngoan đã tách hộ khẩu ra ở riêng.
Do đó, bà Loan kháng cáo một phần bản án sơ thẩm, không chấp nhận việc Tòa án nhân dân TP.HCM tuyên bà Nhung được hưởng 15% giá trị di sản của nghệ sĩ Vũ Linh.
Bên cạnh đó, bà Loan cho rằng Tòa án nhân dân TP.HCM viện dẫn án lệ số 05/2016/AL và viện dẫn lẽ công bằng trong giải quyết vụ việc dân sự vào trường hợp cụ thể của bà là chưa chính xác.
Từ đó, bà Loan đề nghị Tòa án nhân dân cấp cao tại TP.HCM xét xử phúc thẩm, sửa bản án sơ thẩm theo hướng không cho bà Nhung hưởng 15% di sản của ông Ngoan.
Ngược lại, bà Nhung cũng có đơn kháng cáo, đề nghị tòa án cấp phúc thẩm hủy các giấy giao nhận việc nuôi con nuôi, giấy khai sinh, văn bản khai nhận di sản thừa kế của bà Loan. Xác định các tài sản nhà, đất số 05 Đoàn Thị Điểm đã được tặng cho bà Phượng (con gái bà Nhung).
Bà Nhung cũng đề nghị cấp phúc thẩm xác định nghệ sĩ Vũ Linh không có người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất. Những người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ hai là bà Nhung và ông Nhiêu được hưởng thừa kế toàn bộ di sản của cố nghệ sĩ.
Bà Nhung cho rằng tòa sơ thẩm xác định bà Loan thuộc hàng thừa kế thứ nhất và được hưởng 85% giá trị di sản là không đúng. Bởi vì bà Loan không phải con nuôi hợp pháp; các giấy giao nhận việc nuôi con nuôi, giấy khai sinh là không đúng quy định.
Theo bà Nhung, bà Loan được một người quen đưa về cho mẹ của bà nuôi dưỡng. Việc khai quan hệ với chủ hộ là "con" là những thủ tục để bà Loan sinh sống, học tập.
Ngoài ra, bà Nhung cho rằng từ nhỏ đến lúc trưởng thành, bà Loan không thực hiện được nghĩa vụ, trách nhiệm của người con, mà còn có hành động cư xử khiến nghệ sĩ Vũ Linh đau buồn, thất vọng.
Đối với căn nhà số 05 Đoàn Thị Điểm, phường 1, quận Phú Nhuận, bà Nhung cho rằng căn nhà này đã được cố nghệ sĩ cho bà Lê Thị Hồng Phượng thông qua hợp đồng bằng lời nói. Cho đến khi cố nghệ sĩ qua đời đã không thay đổi ý định nên không còn là di sản của ông...