Phản ứng quốc tế về cuộc không kích của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân Iran

Ngày 22/6, Mỹ tiến hành chiến dịch "Búa Đêm" nhắm vào ba cơ sở hạt nhân quan trọng của Iran: Fordow, Natanz và Isfahan. Theo đó, 14 quả bom xuyên phá hầm, hơn 20 tên lửa Tomahawk và hơn 125 máy bay quân sự đã được sử dụng. Tổng thống Donald Trump gọi đây là "khoảnh khắc lịch sử".

Chính phủ Mỹ tuyên bố chiến dịch này không nhằm mục đích khơi mào chiến tranh với Iran, mà để thúc đẩy Tehran trở lại bàn đàm phán, đồng thời khẳng định cánh cửa đối thoại vẫn mở.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã bày tỏ sự ủng hộ đối với hành động của ông Trump, cho rằng cuộc tấn công này sẽ mang lại "tương lai thịnh vượng và hòa bình" cho Trung Đông và thế giới.

Ông Netanyahu nhấn mạnh: "Quyết định táo bạo này dựa trên sức mạnh chính nghĩa và sẽ thay đổi lịch sử".

Bộ Ngoại giao Ukraine cho rằng cuộc tấn công của Mỹ là một hành động chính đáng để ngăn chặn Iran phát triển vũ khí hạt nhân, đồng thời gửi đi một "tín hiệu rõ ràng".

Tuyên bố của Ukraine nêu rõ: "Ukraine tin rằng chương trình hạt nhân của Iran cần phải chấm dứt để nước này không bao giờ có thể đe dọa các quốc gia Trung Đông hoặc bất kỳ quốc gia nào khác".

Trong khi Israel và Ukraine hoan nghênh cuộc tấn công, Iran và các thành viên của "Trục Kháng chiến", bao gồm Hamas, Houthi và Hezbollah, đã lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ. Ngoại trưởng Iran, ông Abbas Araghchi, cho rằng hành động của Washington là "không thể chấp nhận và sẽ gây ra những hậu quả vĩnh viễn", nhấn mạnh rằng Mỹ đã vượt qua "lằn ranh đỏ tối kỵ".

Phong trào Houthi bày tỏ sự đoàn kết với Iran, gọi cuộc tấn công là "lời tuyên chiến trắng trợn" của Mỹ và khẳng định sẽ "hoàn toàn ủng hộ người dân Iran anh em".

Bộ Ngoại giao Nga đã "lên án mạnh mẽ" cuộc không kích, mô tả đây là một hành động "vô trách nhiệm" và vi phạm "trắng trợn" luật pháp quốc tế. Cơ quan này cho biết: "Một sự leo thang nguy hiểm đã bắt đầu, tiềm ẩn nguy cơ làm suy yếu thêm an ninh khu vực và toàn cầu".

Trung Quốc cũng đã chỉ trích cuộc không kích, gọi đây là hành vi "vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế và làm gia tăng căng thẳng" ở Trung Đông. Bắc Kinh kêu gọi tất cả các bên, đặc biệt là Israel, thực hiện lệnh ngừng bắn và bắt đầu đối thoại.

Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết: "Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với cộng đồng quốc tế để cùng nỗ lực bảo vệ công lý, đóng góp vào công cuộc khôi phục hòa bình và ổn định ở Trung Đông".

Pakistan cho rằng cuộc không kích là một sự leo thang "vô cùng đáng lo ngại", chỉ vài ngày sau khi nước này đề cử ông Trump cho giải Nobel Hòa bình vì vai trò hòa giải xung đột Ấn Độ - Pakistan.

Tuyên bố của chính phủ Pakistan nêu rõ: "Những cuộc tấn công này vi phạm mọi chuẩn mực của luật pháp quốc tế. Iran có quyền tự vệ hợp pháp theo Hiến chương Liên Hợp Quốc".

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cho rằng hành động của Mỹ là "sự leo thang nguy hiểm trong khu vực vốn đã nằm bên bờ vực", đồng thời lo ngại tình hình có thể vượt khỏi tầm kiểm soát và dẫn đến những hậu quả thảm khốc cho dân thường, khu vực và cả thế giới. Ông nhấn mạnh: "Con đường duy nhất là ngoại giao".

Liên minh châu Âu (EU) cũng kêu gọi các bên quay trở lại bàn đàm phán. Người đứng đầu Đại diện Cấp cao về Chính sách An ninh và Đối ngoại của EU, bà Kaja Kallas, phát biểu: "Tôi kêu gọi các bên hãy hạ nhiệt, quay lại bàn đàm phán và ngăn chặn leo thang thêm".

Một số quốc gia châu Âu có chung quan điểm này. Thủ tướng Anh Keir Starmer kêu gọi Iran tìm kiếm một giải pháp ngoại giao để chấm dứt cuộc khủng hoảng.

Ông Starmer viết trên X: "Iran không bao giờ được phép phát triển vũ khí hạt nhân và Mỹ đã hành động để giảm bớt mối đe dọa đó", đồng thời nói thêm rằng "ổn định khu vực là ưu tiên hàng đầu".

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã triệu tập một cuộc họp của hội đồng quốc phòng và điện đàm với các lãnh đạo Ả Rập Saudi, Oman, UAE và Qatar.

Ông Macron cho biết: "Không có phản ứng quân sự nào có thể mang lại hiệu quả mong muốn. Việc nối lại các cuộc thảo luận ngoại giao là cách duy nhất để đạt được mục tiêu mà tất cả chúng ta đều hướng tới, đó là ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân".

Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot đăng trên X: "Pháp kêu gọi tất cả các bên kiềm chế để tránh bất kỳ sự leo thang nào có thể dẫn đến kéo dài xung đột".

Giáo hoàng Leo XIV nhấn mạnh rằng "nhân loại đang kêu gọi hòa bình" và "mỗi thành viên của cộng đồng quốc tế đều có trách nhiệm đạo đức để chấm dứt thảm kịch chiến tranh, trước khi nó trở thành vực thẳm không thể cứu vãn".

Thùy Lâm (Theo France 24, AFP)