Nga và Ukraine có thể đạt thỏa thuận ngừng bắn sau vài ngày nữa

Nga và Ukraine có thể đạt thỏa thuận ngừng bắn

"Đây là những gì chúng tôi muốn thế giới trông như thế nào trong vài ngày tới: Không bên nào bắn bên nào, không tên lửa, không tên lửa, không đạn, không pháo binh, không gì cả", Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio phát biểu ngày 12/3 khi được hỏi về các cuộc thảo luận tiềm năng liên quan đến thỏa thuận ngừng bắn giữa Nga và Ukraine.

Nhà ngoại giao Mỹ nhấn mạnh: "Việc khai hỏa dừng lại, giao tranh dừng lại và đàm phán bắt đầu".

Tại cuộc hội đàm ngày 11/3 ở Ả rập Xê út, phái đoàn Ukraine nhất trí với đề xuất của phái đoàn Mỹ về một lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày, với điều kiện Nga cũng phải tuân thủ. Đổi lại, Washington ngay lập tức nối lại hoàn toàn viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo cho Kiev.

Quan chức cấp cao Ukraine cho biết, Kiev sẽ thảo luận thêm về chi tiết kế hoạch ngừng bắn vào tuần tới.

Trang tin Tsargrad ngày 12/3 đăng tải nội dung được cho là tài liệu thảo luận bí mật giữa Nga và phương Tây về một thỏa thuận ngừng bắn tiềm năng ở Ukraine.

Tài liệu này đã xuất hiện trong một cuộc thảo luận trực tuyến từ cuối ngày 25/1. Tài liệu gồm 10 điểm được cho là đã đạt được sự nhất trí cao giữa các bên liên quan đến kế hoạch đóng băng xung đột Nga - Ukraine từ ngày 1/5.

Theo dự thảo, Ukraine phải rút quân khỏi khu vực Kursk của Nga và vùng Donbass, miền Đông nước này. Đổi lại, Nga phải rời khỏi khu vực Kharkov và các vùng lãnh thổ khác, ngoại trừ Kherson và Zaporizhia vẫn nằm dưới sự kiểm soát của họ.

Kiev cam kết kiềm chế tấn công vào các khu vực Nga kiểm soát. Đổi lại, Mỹ và NATO sẽ hiện đại hóa quân đội Ukraine, song Kiev vẫn phải cam kết trung lập, được gia nhập EU vào năm 2030, nhưng không gia nhập NATO.

Tài liệu này cũng đề xuất nới lỏng một phần lệnh trừng phạt đối với Nga, cụ thể là nới lỏng ngay lập tức một số hạn chế và bãi bỏ dần dần trong vòng 3 năm.

Thuế đánh vào hàng hóa Nga cũng như một phần tài sản Nga bị phương Tây đóng băng sẽ được dùng để tái thiết Ukraine.

Mỹ, Trung Quốc, Anh, Pháp và Nga sẽ đóng vai trò là bên bảo lãnh cho an ninh của Ukraine. Ukraine phải cho phép các đảng thân Nga tham gia chính trị.

Ở cấp độ khu vực, tài liệu nêu, Mỹ và NATO phải giảm sự hiện diện quân sự ở Đông Âu và vùng Baltic xuống mức trước tháng 2/2022, đồng thời nối lại các cuộc đàm phán START về cắt giảm vũ khí có tính đến thực tế mới.

Quan điểm của Nga về đề xuất ngừng bắn 30 ngày

Điện Kremlin ngày 12/3 tuyên bố Nga cần được Mỹ thông báo tóm tắt về kết quả cuộc đàm phán giữa Mỹ và Ukraine tại Ả rập Xê út trước khi bình luận về việc liệu Moscow có chấp nhận đề xuất ngừng bắn hay không.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết, các cuộc tiếp xúc với phía Mỹ đã được lên kế hoạch trong những ngày tới, "trong thời gian đó Nga hy vọng sẽ nhận được thông tin đầy đủ".

Ông không loại trừ khả năng có một cuộc điện đàm giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Cuộc điện đàm này có thể được tổ chức rất nhanh nếu cần thiết.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cũng tuyên bố thông tin chính thức về phản ứng của Nga sẽ do Moscow cung cấp. Bà nhấn mạnh cần phải theo dõi tin tức từ Nga, chứ không phải từ Ả rập Xê út.

Theo các nguồn thạo tin, Moscow sẽ đưa ra các điều kiện cho bất kỳ lệnh ngừng bắn nào và đề nghị một số đảm bảo.

Giới chuyên gia nhận định, Nga đang tìm cách đảm bảo kết quả thuận lợi nhất cho họ để củng cố vị thế của Điện Kremlin trước khi bắt đầu đàm phán.

Tổng thống Nga Putin được cho là sẵn sàng cân nhắc ý tưởng đóng băng xung đột với Ukraine nhưng với điều kiện là thỏa thuận phải tính đến các yêu cầu chính của Moscow.

Cho đến nay, Điện Kremlin không coi kế hoạch ngừng bắn 30 ngày mà Ukraine và Mỹ thảo luận hôm 11/3 là có thể chấp nhận được vì không đủ để đáp ứng các lợi ích của Nga.

Moscow dường như sẽ nhấn mạnh vào các điều khoản dài hơn hoặc các đảm bảo bổ sung để tránh nguy cơ xung đột nhanh chóng tái diễn.