Mưa lũ bất thường trong tháng 6 tại miền Trung: Hiện tượng chưa từng có.
Chiều 13-6, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia thông báo về diễn biến bão số 1 và đợt mưa lớn, ngập lụt nghiêm trọng ở miền Trung.
30 năm qua, miền Trung chưa từng chứng kiến lũ lớn vào tháng 6
Ông Mai Văn Khiêm, giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, cho biết do ảnh hưởng của hoàn lưu tây bão số 1, từ chiều tối 11 đến 13-6, các tỉnh miền Trung đã trải qua đợt mưa rất lớn trên diện rộng, với lượng mưa vượt trội.
Khu vực Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng ghi nhận lượng mưa phổ biến từ 300-600mm, các tỉnh khác từ 100-300mm. Đặc biệt, một số trạm đo được lượng mưa lên tới 800-900mm, như khu vực Bạch Mã (Huế).
"Một đợt mưa lớn trên diện rộng xảy ra ngay trong tháng 6 - tháng mùa hè, mùa khô của các tỉnh miền Trung - là điều cực kỳ hiếm gặp.
Nhiều điểm đo mưa đã ghi nhận lượng mưa trong 24 giờ vượt quá giá trị lịch sử trong tháng 6," ông Khiêm nhấn mạnh.
Theo ông Khiêm, ngay từ khi bão còn là vùng thấp, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đã đưa ra nhận định và cảnh báo về đợt mưa lớn trên diện rộng ở khu vực miền Trung do tác động của hoàn lưu bão số 1. "Rất hiếm khi chúng tôi phải đưa ra cảnh báo mưa cường suất lớn trên 200mm trong 6 giờ đồng hồ trong các bản tin dự báo."
"Thống kê thực tế đến chiều 13-6 cho thấy có 32 trạm đo quan trắc được lượng mưa dồn dập trên 200mm trong 6 giờ đồng hồ, thậm chí có trạm mưa trên 300mm, chủ yếu xảy ra vào tối và đêm 11 rạng sáng 12-6.
Thống kê nhanh lượng mưa ngày 12-6 ở Huế cho thấy, các trạm đo mưa tại hầu hết các địa phương đều vượt giá trị kỷ lục mưa lớn nhất ngày kể từ năm 1976 đến nay. Đặc biệt, trận mưa như trút nước ở Bạch Mã lên tới 884mm là hiện tượng cực kỳ hiếm gặp, chưa từng xảy ra trong tháng 6 ở Huế," ông Khiêm cho biết thêm.
Ông Khiêm cũng cho biết, mưa lớn đã gây ra lũ lụt lịch sử trong tháng 6 trên các hệ thống sông ở Trung Trung Bộ.
"Đỉnh lũ trên các hệ thống sông Kiến Giang (Quảng Bình), sông Thạch Hãn (Quảng Trị), sông Bồ (Huế) và sông Vu Gia (Quảng Nam) ghi nhận đến thời điểm hiện tại là cao nhất trong 30 năm trở lại đây. Chưa từng có lũ cao như vậy trong tháng 6," ông Khiêm khẳng định.
Ông Mai Văn Khiêm, giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia - Ảnh: C.TUỆ
Giải thích nguyên nhân gây mưa lớn
Về nguyên nhân gây mưa lớn, ông Khiêm cho biết sau khi bão số 1 đi vào gần vùng biển miền Trung, nó di chuyển dọc lên phía vịnh Bắc Bộ và di chuyển chậm trong hai ngày qua, gây ra mưa lớn và kéo dài ở miền Trung (các cơn bão có quỹ đạo tương tự thường gây ra mưa lớn ở miền Trung).
Thứ hai, địa hình của miền Trung kết hợp với sự hội tụ gió ở rìa phía tây của bão số 1. Đồng thời, gió mùa tây nam hoạt động mạnh, cung cấp nguồn ẩm dồi dào, góp phần gây ra mưa rất lớn.
Giải thích về việc cơn bão đầu tiên trong năm lại ảnh hưởng đến miền Trung, ông Khiêm cho biết thống kê lịch sử từ năm 1952 đến nay chỉ có 2 cơn bão hoạt động trong tháng 6 gây mưa lớn ở Trung Bộ, đó là năm 1953 và 1984.
"Hai cơn bão năm 1953 và 1984 cũng gây mưa lớn, nhưng không đáng kể so với bão số 1 năm nay. Đây là một hiện tượng tương đối hiếm gặp," ông Khiêm nói. Ông cũng cho biết thêm rằng thông thường các cơn bão đầu mùa thường đi vào khu vực Bắc Biển Đông, sau đó hướng vào phía Trung Quốc, hiếm khi có bão số 1 tác động vào khu vực miền Trung.
Bão số 1 có thể gây gió mạnh cấp 6-7 ở ven biển Quảng Ninh - Hải Phòng
Ông Hoàng Phúc Lâm - phó giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia - cho biết dự báo trong tối và đêm nay, bão có khả năng mạnh lên cấp 12, đây cũng là cường độ cực đại của bão trước khi đổ bộ vào bán đảo Lôi Châu (Trung Quốc).
"Sau khi cường độ mạnh lên cấp 11, cấu trúc bão đã đồng nhất hơn. Mây đối lưu bão không còn lệch tây, vì vậy vùng mưa ở phía tây tâm bão đã giảm, nên mưa ở Trung Bộ giảm dần từ đêm nay.
Với quá trình bão di chuyển trên biển và cường độ có thể đạt cấp 12 thì ở Bắc Bộ có thể có gió mạnh. Gió ven biển Quảng Ninh, Hải Phòng có thể mạnh cấp 6-7, các đảo Cô Tô, Bạch Long Vĩ khả năng có gió mạnh cấp 8. Tàu thuyền hoạt động ở trên biển cũng như ven biển đều có nguy cơ bị ảnh hưởng," ông Lâm lưu ý.