Hòa Phát: Xuất xưởng thép ray cao tốc đầu tiên vào năm 2027

Ngày 29/5, Tập đoàn Hòa Phát và Tập đoàn SMS group (Đức) đã ký kết hợp đồng về việc cung cấp công nghệ và dây chuyền sản xuất thép ray, thép hình với tổng công suất lên đến 700.000 tấn/năm. Đây là một cấu phần quan trọng trong dự án nhà máy sản xuất thép ray và thép hình của Hòa Phát tại Dung Quất (Quảng Ngãi), với tổng vốn đầu tư lên đến 14.000 tỷ đồng.

Theo dự kiến, dây chuyền sẽ được hoàn thành trong vòng 20 tháng và cho ra những sản phẩm đầu tiên vào quý I/2027. Các sản phẩm bao gồm các loại thép đặc biệt như thép ray cho đường sắt nội đô, cầu trục, đường sắt cao tốc, cùng với các loại thép hình (U, I, H, V) và thép đặc biệt khác. Những sản phẩm này sẽ phục vụ cho các dự án đường sắt trọng điểm quốc gia và xuất khẩu ra thị trường quốc tế.

Ông Trần Đình Long, Chủ tịch Tập đoàn Hòa Phát, cho biết việc đầu tư vào nhà máy này nhằm tối ưu hóa chuỗi sản xuất và thực hiện cam kết với Chính phủ trong việc sản xuất, cung cấp các sản phẩm thép phục vụ cho các dự án đường sắt tốc độ cao và các dự án trọng điểm quốc gia.

Trước đó, vào tháng 2, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đề nghị Hòa Phát nghiên cứu sản xuất thép chất lượng cao, đặc biệt là thép ray cho đường sắt cao tốc Bắc - Nam, các tuyến kết nối với Trung Quốc và đường sắt đô thị trong tương lai.

"Dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam là một dự án trọng điểm và chúng tôi hưởng ứng lời kêu gọi của Chính phủ, tham gia vào việc sản xuất một phần của dự án này", ông Long chia sẻ. Chủ tịch Tập đoàn Hòa Phát cũng cho biết lý do lựa chọn SMS group là để đảm bảo thành công cho dự án, bởi đây là nhà cung cấp thiết bị cho khoảng 90% các nhà sản xuất đường ray tốc độ cao trên toàn thế giới.

Thép ray cho đường sắt tốc độ cao đòi hỏi chất lượng rất cao. Do đó, thép phải được luyện từ quặng sắt ít tạp chất, đạt chiều dài lên đến 100m, độ thẳng và phẳng cao, cùng với độ cứng vượt trội. Hòa Phát cam kết sản phẩm sẽ được kiểm soát bằng thiết bị laser và siêu âm để phát hiện khuyết tật bên trong, đảm bảo chất lượng trước khi đưa ra thị trường. Sản phẩm của dự án sẽ đáp ứng các tiêu chuẩn cao nhất của các nước như châu Âu, Nhật Bản và Trung Quốc.

SMS group là một tập đoàn hàng đầu thế giới chuyên cung cấp thiết bị luyện kim, với hơn 150 năm kinh nghiệm cung cấp công nghệ và thiết bị cho ngành thép và kim loại màu. Tập đoàn đã cung cấp thiết bị cho nhà máy sản xuất ray đầu tiên từ năm 1990 và đến nay đã cung cấp 14 dây chuyền trên toàn cầu. SMS cũng là một đối tác lâu năm của Hòa Phát, đã cung cấp nhiều hạng mục thiết bị cho dự án Khu liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất và Hòa Phát Hải Dương.

Theo thỏa thuận, SMS group sẽ thiết kế, cung cấp và lắp đặt dây chuyền sản xuất thép ray và thép đặc biệt cho Hòa Phát. Toàn bộ thiết bị chính sẽ được gia công sản xuất tại Đức, sử dụng hệ thống dây chuyền hiện đại nhất của châu Âu để đảm bảo chất lượng đồng nhất cho sản phẩm, tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế về đường sắt cao tốc.

Ông Steenken, Giám đốc Kinh doanh khu vực APAC-MEA của SMS, cho biết tập đoàn đã cung cấp các hệ thống dây chuyền tương tự cho các đối tác trên toàn cầu, phục vụ cho đường sắt cao tốc ở Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, châu Âu và Trung Đông. Ông cam kết sẽ cung cấp cho Hòa Phát những thiết bị có chất lượng tốt nhất và đảm bảo tiến độ đề ra.

Hiện tại, Việt Nam chưa có doanh nghiệp nào có khả năng sản xuất các sản phẩm thép ray đường sắt cao tốc. Trên thế giới, chỉ có một số tập đoàn thép lớn sản xuất được loại thép này, bao gồm Voestalpine (Áo), JFE (Nhật Bản), Baosteel (Trung Quốc) và JWS Steel (Italy). Tại khu vực Đông Nam Á, Hòa Phát sẽ là doanh nghiệp duy nhất sản xuất sản phẩm này.

Dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam đã được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại Nghị quyết 172/2024 với tổng mức đầu tư 67 tỷ USD. Mặc dù dự án chưa có quyết định giao chủ đầu tư, nhưng theo phương án ban đầu, Nhà nước dự kiến sẽ thực hiện dự án theo phương thức đầu tư công. Ngoài ra, hiện có 2 nhà đầu tư tư nhân là VinSpeed và Thaco cũng đang đăng ký thực hiện dự án này.

Ông Long khẳng định, dù dự án chưa có chủ đầu tư và phương án sử dụng thiết bị cụ thể, Hòa Phát tự tin rằng sản phẩm thép ray đường sắt cao tốc của tập đoàn sẽ có chất lượng tốt, giá thành hợp lý và cạnh tranh được với các nhà cung cấp nước ngoài. Bên cạnh đó, Hòa Phát là một doanh nghiệp địa phương, có lợi thế về tiến độ và vận chuyển, những yếu tố quan trọng để dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam thành công.

"Chúng tôi tự tin để thực hiện dự án này ngay cả khi chưa nhận được đơn đặt hàng", ông Long nhấn mạnh.

Theo ông Long, dự án đường sắt tốc độ cao sẽ là "cơ hội nghìn năm có một để Việt Nam phát triển ngành công nghiệp đường sắt". Tuy nhiên, Hòa Phát sẽ không tham gia với vai trò chủ đầu tư, mà chỉ tập trung vào việc cung cấp sắt thép cho dự án, vì "chúng tôi mạnh về cái gì thì sẽ làm cái đó".

Ray đường sắt cao tốc là một sản phẩm đặc thù, gần như độc quyền trong mua bán, khác với các dự án thương mại khác. Để phản hồi những lo ngại về việc "bỏ trứng vào một giỏ", Chủ tịch Tập đoàn Hòa Phát khẳng định rằng họ không làm điều gì "phi logic" khi quyết định đầu tư 14.000 tỷ đồng cho dự án này.

Ngoài dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, các sản phẩm của Hòa Phát còn hướng đến việc cung cấp ray cho các dự án đường sắt đô thị, kết nối các địa phương (vài nghìn km). Đồng thời, Hòa Phát tập trung đẩy mạnh sản xuất thép chất lượng cao phục vụ cho các ngành đường sắt, công nghiệp dầu khí, chế tạo cơ khí và quốc phòng, những lĩnh vực hiện đang phải nhập khẩu. Tập đoàn cũng có kênh tiêu thụ sản phẩm thông qua xuất khẩu sang các nước, chiếm khoảng 30% sản lượng.

Hòa Phát hiện là nhà sản xuất thép lớn nhất Việt Nam và khu vực Đông Nam Á. Từ cuối năm 2025, công suất thiết kế thép của tập đoàn sẽ đạt 15 triệu tấn/năm, tập trung chủ yếu vào thép cán nóng và thép chất lượng cao phục vụ cho công nghiệp cơ khí chế tạo. Hòa Phát hiện đang chiếm thị phần lớn nhất trên thị trường trong nước và đã xuất khẩu nhiều loại thép khác nhau tới 40 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Phương Dung